Học trò đánh nhau qua lăng kính của một cựu giáo chức

Bây giờ là bốn giờ sáng. Đêm nay tôi không ngủ được. Nhiều sự kiện cướp mất  giấc ngủ nơi tôi trong đó clip đám trẻ một trường Phổ thông cơ sở đánh đấm tàn bạo một bé gái yếu ớt cùng lớp . Tiếng cô bé khóc ré lên khi con bé lớp trưởng và thằng bạn trai cầm cả xâu ghế nhựa đập vào đầu bé. Nếu không giơ tay chống đỡ mà để đập vào đầu chắc chắn bé sẽ bị chấn thương sọ não. Nhưng chấn thương tâm lý thì chắc chắn bé đã lĩnh đủ .

Khi còn làm quản lý một trường Phổ thông trung học, tôi đã phải giải quyết nhiều vụ học sinh đánh nhau . Thường là sự hiềm khích từ một va chạm nhỏ trên đường, một cái “nhìn đểu” , một sự ghen tuông khi cùng yêu một cô bạn gái , một ức chế nào đó dẫn đến hành động thú tính kể cả mang dao chém nhau . Tất cả đều là bọn con trai, những học sinh ngỗ ngược mà chúng tôi hay gọi là học sinh cá biệt. Các em này hầu hết đều có gia đình phức tạp. Cha mẹ chết sớm, hoặc li thân, li dị , nghĩa là không có sự tham gia giáo dục của gia đình.. Tôi chưa gặp một trường hợp nữ học sinh nào đánh nhau phải xử lý kỉ luật .

Nhưng ngày nay đã  khác. Học sinh gái đánh bạn xuất hiện trên mạng internet ngày càng nhiều. Không chỉ học sinh Hà Nội và các thành phố lớn đánh nhau , không chỉ học sinh Phổ thông trung học đã bước vào con đường yêu đương đánh nhau mà học sinh nông thôn, các trường tỉnh lẻ cũng đánh nhau

Trường hợp ở Trà Vinh thì hơi đặc biệt. Chắc chắn cháu gái bị đánh không vì lí do cướp người yêu của cô lớp trưởng mà vì yếu tố xã hội. Cũng lại những lí do cũ mèm mà tôi đã từng phải giải quyết : nhà nghèo, cha mẹ phải kiếm sống tối ngày ít có điều kiện quan tâm đến con cái, nào là cha mẹ li dị không đoái hoài đến con cái. Đấy là nói về phía trách nhiệm của gia đình. Còn xã hội thì sao ? Việc người lớn bế tắc trong cuộc sống , lễ bái cầu cúng khắp nơi , khiếu kiện khắp nơi, đánh nhau cướp của giết người man rợ liên tục xảy ra . Những cảnh đánh nhau , túm tóc nhau đấm đá song phi vào bụng,  vào đầu nhau  như phim chưởng ,  lột hết quần áo của nhau phơi bày trên các trang mạng hàng ngày đập vào mắt lũ trẻ mà khi chúng không định hướng được điều hay lẽ phải, sẵn sàng bắt chước cái xấu, coi cái xấu đánh người là anh hùng hảo hán  thì tất yếu sẽ dẫn đến bạo lực học đường. Hồi tôi còn dạy học, thường khi mâu thuẫn chúng hẹn đánh nhau ngoài  nhà trường chứ không đánh nhau trong nhà trường, trong lớp học như bây giờ .Trong bối cảnh đó, nhà trường, các thày cô  chỉ lo dạy thêm để kiếm sống, tình nghĩa thày trò bây giờ được đánh giá bằng phong bì dày mỏng mỗi dịp lễ tết , khẩu hiệu tiên học lễ hậu học văn sao bây giờ nghe sáo rỗng một cách trơ trẽn . Trong trường hợp xảy ra ở trường cấp 2 nọ, trách nhiệm của chủ nhiệm lớp của hiệu trưởng là không nhỏ. Tại sao lại cử chọn một em đầu gấu làm lớp trưởng. Em này đã hành hạ nhiều bạn cùng lớp mà chủ nhiệm đâu có biết. Chủ nhiệm chắc còn bận dạy thêm hay bận chăm con nhỏ chứ không thể bận vì soạn giáo án hay chấm bài ! Chuyện giáo viên chủ nhiệm đến gia đình thăm phụ huynh, kiểm tra việc học hành của học sinh chắc “ xưa như diễm”

Giáo dục là một thành tố của ba chủ thể : gia đình, nhà trường và xã hội. Chỉ khi nào ba thành tố này hợp tác với nhau vì mục đích chung giáo dục đào tạo con người thì nhân cách và tri thức của học trò mới được hình thành. Một trong ba thành tố này chệch choạc là sản phẩm đào tạo sẽ khiếm khuyết. Còn nếu cả ba thành tố này đều chệch choạc thì than ôi , con người cũng qua mái trường đó nhưng có khi thành con vật đầy thú tính

Không biết ông bộ trưởng Bộ giáo dục có đau đầu về hiện tượng này không . Không biết Vụ chính trị tư tưởng của Bộ giáo dục có biện pháp gì không hay chỉ lo sinh viên bạo loạn chống Đảng và Chính phủ mà suốt ngày lấy chủ nghĩa này nọ để giáo huấn mà không thấy loạn  đã xảy ra ngay từ Trường Phổ thông cơ sở, từ lớp mẫu giáo khi cô giáo bóp cổ học trò, lộn ngược đầu chúng vào thùng nước chỉ vì không chịu  ăn .

Bây giờ người ta đang họp bàn kỉ luật các học sinh đánh bạn này . Có ý kiến đưa ra là đuổi học một năm em lớp trưởng và em trai vác ghế phang vào đầu bạn. Các em khác chắc cảnh cáo,  ghi học bạ v..v ..

Ý kiến của tôi là thế này . Đuổi học hai cái đứa đầu gấu này thì rất dễ. Nhưng ra ngoài xã  hội ai sẽ quản lý chúng , chúng đã gây án trong trường thì sẽ sẵn sàng gây án tiếp ngoài xã hội. Cũng không thể lấy lí do chúng ở lứa tuổi vị thành niên mà châm chước cho tội lỗi của chúng . Vậy hãy đưa chúng vào  trường giáo dưỡng học sinh hư . Trước đây các địa phương đều có loại hình trường này, không biết bây giờ có còn không ? Gia đình đã bất lực với chúng rồi. Trả về gia đình bằng hình thức đuổi học là “thả hổ về rừng”. Khi đó chả ai còn có trách nhiệm đối với chúng nữa . Tôi không tin sau một năm nghỉ học hai em này sẽ quay trở lại trường và thành học sinh bình thường chứ chưa nói đến tốt , ngoan

Nếu đưa được chúng vào một môi trường giáo dục mới hà khắc thì chỉ có lợi cho chúng . Gia đình và xã hội sẽ yên tâm. Chỉ có nhà trường, các thày cô giáo, ông Bộ trưởng và các thuộc cấp của ông là bất an nếu như còn có trách nhiệm với thế hệ trẻ. Lương tâm của các vị có bị cắn rứt khi những khẩu hiệu các vị vẽ ra giăng mắc khắp nơi đã trở thành sáo rỗng , đã bị vô hiệu hóa bằng tệ quan liêu . Đừng tưởng đây chỉ là chuyện cá biệt của vài đứa học sinh hư. Tình trạng bạo lực học đường đã đến mức báo động rồi đó. Một đốm lửa nhỏ có thể dễ dàng bùng nổ thành đám cháy lớn . Khi đó không dễ dàng xử lý bằng một mệnh lệnh hành chính , bằng một quyết định duy ý chí đâu thưa các vị mũ cao áo dài .