Đền Thượng ở Lào Cai

Cây Đa di sản thiên nhiên

Lào Cai là một điểm du lịch hấp dẫn. Người đến Lào Cai không chỉ là người Việt Nam mà có rất nhiều người Phương Tây, đặc biệt là người Pháp. Sapa là điểm đến yêu thích của họ , nơi có khí hậu mát mẻ , có nhiều khách sạn xây dựng theo phong cách Âu châu và nhiều quán ăn phục vụ các ông Tây, bà Đầm, Nơi có đồng bào Mông với văn hóa bản địa đặc sắc hấp dẫn những du khách đã quá nhàm chán với chốn đô hội . Người Việt Nam nếu không đi Sapa thì tìm cách làm giấy thông hành sang Hà Khẩu , mua đồ Trung Quốc từ thượng vàng đến hạ cám, hoặc rẽ vào Việt Nữ thị để các cô gái Việt Nam chính cống “gội đầu, chăm sóc sức khỏe”!

Nhưng Lào Cai còn một nơi rất đáng tham quan , đó là Đền Thượng thờ Quốc công Tiết chế Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn –người không chỉ có công lớn trong sự nghiệp bảo vệ bờ cõi non sông đất nước , một anh hùng dân tộc, một danh nhân lịch sử vĩ đại, mà còn là một vị thánh linh thiêng tôn quí trong tâm thức của biết bao thế hệ người Việt Nam chúng ta . Vì thế Đền Thượng còn có tên gọi là Thánh Trần Từ

Ngôi đền được tọa lạc trên ngọn đồi cao 120 mét so với mặt nước biển , thuộc dãy núi Mai Lĩnh , ngọn đồi có tên Hỏa hiệu. Tên gọi này gắn liền với chiến công của Trần Quốc Tuấn . Tương truyền khi quân xâm lược phương Bắc vượt sông Nậm Thi sang  xâm chiếm nước ta thì địa danh đầu tiên phải hứng chịu hòn tên mũi đạn của quân thù là phổ Bảo Thắng, châu Thủy Vĩ , tỉnh Hưng Hóa nay là Phường Lào Cai thuộc  thành phố Lào Cai . Khi đó Trần Quốc Tuấn đã cho nổi lửa trên núi báo hiệu cho toàn dân toàn quân  biết kẻ thù xâm lược đã tiến vào bờ cõi . Từ các ngọn đồi phía sâu trong lãnh thổ, binh lính mai phục thấy lửa báo hiệu đã sẵn sàng cung tên gươm giáo chiến đấu đồng thời lại nổi lửa báo hiệu cho hậu cứ ở phía sâu hơn . Thành thử quân ta không hề bị động cho dù quân địch tập kích bất ngờ

Lịch sử bốn ngàn năm dựng nước và giữ nước đã tổng kết không biết bao nhiêu sáng kiến của các tướng lĩnh cũng như người dân mà báo hiệu bằng lửa hồi đó khi chưa có thông tin liên lạc hiện đại như bây giờ là một thủ pháp rất quan trọng và hữu hiệu

Đền Thượng được xây dựng vào thời nhà Lê niên hiệu 1680-1705 theo kiến trúc cổ hình chữ công  làm toàn bằng gỗ quý . Nhưng đó là ngôi đền cổ. Ngôi chùa này năm 1979 , khi Đặng Tiểu Bình xua quân sang “dạy cho Việt Nam một bài học” , đội quân Tàu ô mà đa phần là nông dân tỉnh Vân Nam đã đốt sạch phá sạch ngôi đền cổ. Ngôi đền mà hôm nay khách hành hương tới chiêm bái là ngôi đền mới xây lại bằng gạch. Và vì tính chất lịch sử cũng như linh thiêng trong tâm thức người dân nên hàng năm có rất đông Phật tử đã đến đây cúng bái , rồi hầu đồng nên Đền Thượng từ năm 1996 đã được xếp hạng Di tích Lịch sử văn hóa cấp Quốc gia. Một Lễ hội hàng năm diễn ra đúng ngày rằm tháng giêng thu hút rất đông khách thập phương. Họ từ khắp nơi trong nước , đi ô tô, đi xe máy , đi tàu hỏa để đến đây tham dự Lễ hội , tưởng nhớ đến  Đức Thánh Trần

Vị trí của ngôi đền rất quan trọng . Từ đây có thể ngắm nhìn bao quát toàn bộ thị trấn Hà Khẩu của Trung Quốc chỉ cách nhau một con sông bé nhỏ . Khi quan hệ hai bên còn khăng khít thì chưa có chuyện gì nhưng khi môi đã hở mà răng đã lạnh thì Đồi Hỏa hiệu trở thành một điểm cao chiến lược quan trọng .

Trên đồi Hỏa hiệu, ngay cạnh Đền Thượng có một cây Đa cực lớn thuộc hạng mục cây di sản . Đó là loại Đa lông, cao hơn 30 mét , chu vi 44 mét , có tuổi thọ hơn 300 năm . Nó là cây có rễ chùm , bám chắc vào lòng đất và rất linh thiêng .Cây Đa là hiện thân của Thánh mẫu Thượng ngàn  Có lẽ vì thế , năm 1979, quân Trung Quốc chỉ phá ngồi Đền thờ vị tướng đã đánh tan tác quân Tàu chứ không dám đụng đến cây Đa di sản. Một ngôi miếu nhỏ hiện hữu dưới gốc Đa lúc nào cũng có hương khói nghi ngút , hai bên miếu có đôi câu đối : Thụ mộc đa sinh sinh thế thế/Tiên cô hóa hiện hiện linh linh

Hơn ba trăm năm rồi,  cây Đa linh thiêng vẫn hiên ngang đứng trong trời đất. Cũng hơn ba trăm năm rồi ngôi Đền Thượng vẫn nghi ngút khói hương cho dù có thời gian bị ngắt quãng vì sự phá hoại của quân thù . Cây Đa di sản và ngôi Đền linh thiêng đang mời gọi mọi người . Xin nhắc lại Lào Cai không chỉ có Sapa, có Hà Khẩu mà còn có Đua ngựa ở Bắc Hà, có rừng cây nguyên sinh ở Y Tý , nơi con sông Hồng chảy vào Đất Việt, có rượu ngon trên sườn núi San Lùng thuộc huyện Bát Xát. May thay tất cả những nơi đó người viết đã từng đặt chân đến. Nhưng Đền Thượng thì chỉ mới cách đây mấy hôm thôi, ngày mồng một tháng hai năm Quý Tỵ tức ngày thứ ba 12/3/2013.